Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesi
Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesi
Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri, bir yangını en erken aşamasında tespit ederek binadaki veya tesisteki kişilerin hızlı şekilde tahliye edilmesini sağlayan ve söndürme sistemlerinin devreye girmesini otomatik olarak tetikleyen hayati güvenlik sistemleridir.
Bu nedenle Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesi, tüm bileşenlerin doğru çalıştığını, alarmın zamanında ve kesintisiz iletildiğini, algılama sisteminin hatasız tespit yaptığını doğrulamak için yapılan zorunlu ve kapsamlı bir kontroldür.
Muayene; dedektörlerden kontrol panosuna, alarm butonlarından siren ve flaşörlere kadar tüm ekipmanları kapsar.
1. Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesinin Amacı
Muayenenin temel hedefleri:
Yangını en erken aşamada algılayıp doğru şekilde uyarı verildiğini doğrulamak
Dedektörlerin hassasiyetini ve algılama sürelerini kontrol etmek
Sistem bileşenlerinde arıza, iletişim hatası veya gecikme olup olmadığını tespit etmek
Sesli ve ışıklı alarm ekipmanlarının çalışma performansını test etmek
Kontrol panosunun doğru alarm senaryosunu başlatıp başlatmadığını kontrol etmek
Yangın damperleri, kapı manyetikleri, asansör yönlendirme gibi senaryoları doğrulamak
Sistem bütünlüğünü, kablo bağlantılarını ve enerji sürekliliğini kontrol etmek
Bu muayene, sistemin yangın sırasında gecikmesiz, hatasız ve kesintisiz çalışmasını garanti altına alır.
2. Yangın Algılama Sistemleri Muayenesi Hangi Ekipmanları Kapsar?
Muayene aşağıdaki tüm sistem bileşenlerini içerir:
1) Duman Dedektörleri
Optik duman dedektörleri
İyonizasyon tip duman dedektörleri
Aspirasyonlu algılama sistemleri
Kontroller:
Alarm duyarlılığı
Kirlenme seviyesi
Konum uygunluğu
Müdahale gecikmesi
2) Isı Dedektörleri
Sabit sıcaklık dedektörleri
Artış hızı dedektörleri
Kontroller:
Aktivasyon sıcaklığı doğrulaması
Ortam koşulu uygunluğu
3) Kombine Dedektörler (Duman + Isı)
Çift sensör algoritma testi
Uygunluk kontrolü
4) Alev Dedektörleri
IR, UV, IR/UV alev dedektörleri
Görüş açısı ve alan kapsamı
Sensör temizliği
5) Gaz Dedektörleri (varsa)
LPG, doğal gaz, CO dedektörleri
Kalibrasyon ve hassasiyet testi
6) Manuel Alarm Butonları (Yangın Butonları)
Mekanik tetikleme testi
Kırılmaz cam/plastik kontrolü
Alarm iletim süresi
7) Siren, Hoparlör ve Flaşörler
Ses seviyeleri (dB ölçümü)
Görsel uyarı gücü
Zamanında Aktivasyon testi
8) Yangın Alarm Kontrol Paneli
Tüm zon kontrolleri
Hata ve alarm senaryosu testi
Enerji ve akü kontrolü
Kayıt defteri (log) kontrolü
9) Adresli Sistem Elemanları
Adres doğrulama
Loop direnç ve iletişim testi
Arıza–kopukluk tespiti
10) Yangın Senaryosu Ekipmanları
Duman tahliye fanları
Basınçlandırma fanları
Yangın damperleri
Asansör yönlendirme
Manyetik kapı tutucular
Sprinkler akış anahtarı sinyal entegrasyonu
3. Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesi Nasıl Yapılır?
Muayene işlemleri ulusal ve uluslararası standartlara uygun gerçekleştirilir:
TS EN 54 – Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri
TS CEN/TS 54-14 – Sistem Tasarım, Kurulum ve Bakım
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
1) Görsel Kontrol
Dedektörlerin montaj yüksekliği
Ortam uygunluğu (toz, nem, sıcaklık)
Kablo düzeni ve etiketleme
Butonların erişilebilirliği
2) Fonksiyon Testleri
Her dedektör tipi kendine özel test cihazları ile aktive edilir:
Duman test spreyleri
Isı test cihazları
Alev test ekipmanları
Siren ve flaşörlerin doğru zonlarda etkinleşmesi kontrol edilir.
3) Senaryo Testleri
Yangın alarmı sonrası gerçekleşmesi gereken tüm otomatik işlemler test edilir:
Asansörlerin yangın katına gidip devre dışı kalması
Yangın kapılarının otomatik kapanması
Fanların açılması/kapanması
Sprinkler alarm sinyali entegrasyonu
Pano üzerinden alarm–hata–zaman gecikmesi testleri
4) Enerji ve Akü Kontrolü
Kesintisiz güç sağlama
Akü kapasite testi
Şarj durumu
5) Oda ve Alan Duyarlılık Testleri
Aspirasyon sistemlerinde hava örnekleme tüplerinin debi ve hassasiyet kontrolü yapılır.
6) Raporlama
Muayene sonunda detaylı bir rapor oluşturulur:
Dedektör test sonuçları
Hata ve arıza kayıtları
Senaryo sonuçları
Gereken iyileştirmeler
Fotoğraflı bulgular
4. Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesinin Avantajları
Yangının en erken aşamada tespit edilmesini sağlar
Tahliye sürecini hızlandırır
Kaybı minimize eder
Elektronik sistemlerin doğru çalıştığını doğrular
Yanlış alarm riskini azaltır
Yasal zorunlulukları karşılar
5. Yasal Gereklilik
Türkiye’de yangın algılama sistemlerinin periyodik kontrolü:
Binaların Yangından Korunması Yönetmeliği
TS EN 54 serisi standartları
İSG mevzuatı
kapsamında zorunludur.
Sistemler genellikle yılda bir kontrol edilir,
büyük tesislerde bu süre 6 aya kadar indirilebilir.
6. Sonuç
Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Muayenesi, dedektörlerden kontrol panosuna, butonlardan sirenlere ve senaryo ekipmanlarına kadar tüm sistemin eksiksiz çalıştığını doğrulayan hayati bir güvenlik uygulamasıdır. Erken uyarının sağlandığı bir sistem, yangının büyümesini engeller, can ve mal güvenliğini üst düzeye çıkarır ve işletmeler için zorunlu mevzuat yükümlülüklerini yerine getirir.
