İskele Muayenesi

İskele sistemleri, inşaat, bakım, montaj, endüstriyel tesis ve yüksek çalışma gerektiren tüm alanlarda güvenli erişim sağlamak için kullanılan taşıyıcı yapı sistemleridir. Modüler iskeleler, cephe iskeleleri, mobil iskeleler, yük taşıma iskeleleri, platform iskeleleri ve asılı iskeleler; yüksekten düşme, devrilme, bağlantı kopması ve yapısal çökme gibi ciddi riskler içerdiğinden mutlaka düzenli olarak kontrol edilmelidir.

İskele Muayenesi, iskele sisteminin yapısal dayanıklılığı, bağlantı elemanları, platform güvenliği, ankraj noktaları, düşme durdurucu elemanlar ve yük taşıma kapasitesinin uluslararası standartlara uygun şekilde kontrol edilmesini kapsayan kapsamlı bir inceleme işlemidir.

1. İskele Muayenesinin Amacı

Bu muayenenin temel amaçları:

• İskele sisteminin güvenli, sağlam ve stabil olduğunu doğrulamak

• Çökme, devrilme ve parça kopması gibi riskleri önceden tespit etmek

• Bağlantı elemanlarının ve platformların uygunluğunu kontrol etmek

• Yük taşıma kapasitesinin yeterli olup olmadığını belirlemek

• İskele kurulumunun standartlara uygun yapıldığını doğrulamak

• Çalışanların yüksekten düşme riskini azaltmak

• İş kazalarının önlenmesi

İskelelerde meydana gelen yapısal hatalar, inşaat kazalarının büyük bir bölümünü oluşturduğu için muayene hayati öneme sahiptir.

2. Muayene Kapsamında Kontrol Edilen Bileşenler

Muayene; yapısal, bağlantısal ve güvenlik bileşenlerinin tamamını içerir:

1) Yapısal Taşıyıcı Elemanlar

• Düşey elemanlar (dikmeler)

• Yatay bağlantılar

• Çapraz elemanlar (kuşaklar)

• Ayak plakaları ve krikolar

• Taşıyıcı çerçeveler

• İskele temel ve zemin durumu

2) Bağlantı ve Sabitleme Elemanları

• Kelepçeler (çift, tek, döner, sabit kelepçe)

• Pim ve kama sistemleri

• Ankraj noktaları

• Halat ve zincir bağlantıları

• Sıkılık ve gevşeme kontrolleri

3) Platform ve Çalışma Alanı Kontrolleri

• Ahşap/çelik platformların durumu

• Kaymaz yüzeyler

• Platformların düzgün yerleştirilmesi

• Platform açıklıkları ve seviye farkları

• Platform esneme ve sağlamlık testleri

4) Güvenlik Donanımları

• Korkuluklar (üst, orta ve topuk tahtası)

• Güvenlik bariyerleri

• Düşme durdurucu sistemler

• Merdiven ve çıkış platformları

• Güvenlik ağları

• Kaymayı önleyici yüzeyler

5) Devrilme ve Stabilite Kontrolleri

• İskele bağlama noktaları

• Rüzgar yüküne karşı dayanıklılık

• Ayak plakası ve zemin yayılma kontrolü

• Ağırlık merkezi ve yük aktarım analizi

6) Fiziksel Hasar ve Korozyon Kontrolleri

• Bükülme, çatlak ve deformasyonlar

• Korozyon ve paslanma tespiti

• Metal yorgunluğu belirtileri

• Hasarlı parçaların tespiti

3. İskele Muayenesi Nasıl Yapılır?

Muayene ulusal ve uluslararası standartlara göre gerçekleştirilir:

• TS EN 12810 – Cephe İskele Sistemleri

• TS EN 12811 – Geçici İş Ekipmanları İskele Tasarımı ve Kullanımı

• TS EN 1004 – Mobil İskele Standartları

• İş Ekipmanlarında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

• İSG Kanunu (6331)

1) Görsel Kontrol

• Bağlantı elemanları

• Platformlar

• Korkuluklar

• Çapraz bağlantılar

• Zemin durumu

2) Stabilite ve Düşeylik Ölçümü

• İskelede düşeylik toleransı

• Bağlantı noktalarının sağlamlığı

• Ayak krikosu ayarları

3) Taşıma Kapasitesi Analizi

• Yük sınıflandırması (EN 12811’e göre)

• Aşırı yük risk analizi

• Platform dayanımı

4) Güvenlik Donanımları Testleri

• Merdiven ve çıkış yol kontrolleri

• Korkuluk sağlamlığı testi

• Düşme durdurucu uyumluluğu

5) Fiziksel Hasar Testleri

• Ezilme, bükülme, çarpılma

• Paslanma

• Metal deformasyonları

6) Raporlama

Hazırlanan raporda:

• Fotoğraflı bulgular

• Uygunsuzluk ve risk sınıflandırmaları

• Standartlara göre eksik/hatalı alanlar

• Düzeltici faaliyet önerileri

• Ayrıntılı kontrol listesi

detaylı şekilde sunulur.

4. İskele Muayenesinin Avantajları

• İskele çökme riskini ortadan kaldırır

• Çalışan güvenliğini maksimum seviyeye çıkarır

• Standartlara uygun kullanım sağlar

• İSG denetimlerinde avantaj sağlar

• Kayıp iş zamanını azaltır

• Kaza ve yaralanmaları önler

• İskele ömrünü uzatır

5. Yasal Gereklilik

Türkiye’de iskele muayenesi;

• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

• İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

kapsamında zorunludur.

Ayrıca iskeleler:

• Kurulum sonrası,

• Haftalık,

• Her fırtına, yağış, yer değişikliği veya hasar sonrası,

• Uzun süre kullanılmadıktan sonra

tekrar muayene edilmelidir.

6. Sonuç

İskele Muayenesi, iskele sisteminin yapısal dayanıklılığını, bağlantı güvenliğini, platform stabilitesini, düşme önleyici donanımları ve genel güvenlik standartlarını detaylı bir şekilde inceleyen kritik bir kontrol sürecidir. Düzenli yapılan muayeneler; çalışanların güvenliğini sağlar, iskele çökme riskini ortadan kaldırır ve çalışma alanlarında güvenli kullanım koşullarını garanti altına alır.