Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesi
Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesi
Gazlı söndürme sistemleri, yangını su kullanmadan; oksijen seviyesini düşürerek, kimyasal reaksiyonları keserek veya ısıyı absorbe ederek söndüren ileri düzey yangın koruma çözümleridir. Elektrik odaları, veri merkezleri, arşiv odaları, enerji dağıtım panoları, kimyasal tesisler ve kontrol odaları gibi suya hassas alanlarda en etkili korumayı sağlar.
Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesi, sistemde kullanılan gaz silindirleri, nozullar, borulama, valfler, algılama sistemi ve kontrol panellerinin doğru şekilde çalışıp çalışmadığını test eden kapsamlı bir inceleme sürecidir. Bu muayene, yangın anında sistemin gecikmesiz ve tam performansla devreye girmesini garanti altına alır.
1. Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesinin Amacı
Bu muayenenin temel hedefleri:
Gaz silindirlerinin doluluk oranlarını ve basınç değerlerini kontrol etmek
Algılama ve kontrol panosunun doğru çalıştığından emin olmak
Nozul ve boru hattı dağılımının standartlara uygunluğunu doğrulamak
Kaçak, tıkanıklık veya basınç kaybı risklerini belirlemek
Alanın sızdırmazlık durumunu (oda bütünlüğü) değerlendirmek
Söndürme gazının doğru miktarda ve doğru hızda boşalmasını sağlamak
Sistem bileşenlerinin NFPA ve TS EN standartlarına uygunluğunu doğrulamak
Gazlı sistemler yüksek hassasiyet gerektirdiği için muayene hayati önem taşır.
2. Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesi Hangi Sistemleri Kapsar?
Muayene tüm gazlı sistem tiplerini içerir:
1) FM-200 (HFC-227ea) Sistemleri
Elektronik ve kritik ekipmanların korunması
Hızlı boşalma (10 sn)
Temiz gaz, kalıntı bırakmaz
2) NOVEC 1230 (FK-5-1-12) Sistemleri
Çevre dostu, düşük GWP değerli
Elektronik ekipmanlarda en güvenli alternatif
3) CO₂ (Karbondioksit) Sistemleri
Yüksek riskli endüstriyel alanlar
Hem düşük hem yüksek basınçlı tipler
Oksijen seviyesini hızlı düşürme etkisi
4) Inert Gaz Sistemleri (IG-55, IG-541, IG-01, IG-100)
Azot, argon veya karışım gazları
Doğal gazlar, çevre dostu
Ortamdaki oksijen oranını güvenli seviyeye düşürerek söndürür
3. Muayene Kapsamı – Hangi Ekipmanlar Kontrol Edilir?
1) Gaz Silindirleri
Basınç ölçümü
Ağırlık kontrolü
Doluluk oranı
Etiket, tarih ve sertifika kontrolü
Fiziksel deformasyon ve korozyon incelemesi
2) Selenoid Valfler ve Aktüatörler
Elektriksel aktivasyon testi
Manuel boşaltma kolu kontrolü
Basınç aktarım boruları
3) Borulama ve Nozullar
Tıkanma ve deformasyon kontrolü
Nozul çapı ve tip uygunluğu
Yönlendirme ve dağılım kontrolü
Basınçlı hat sızdırmazlık testi
4) Algılama ve Erken Uyarı Sistemi
Duman dedektörleri (optik/iyonizasyon)
Isı dedektörleri
Manuel butonlar
Kontrol panosu fonksiyon testi
Siren ve flaşör kontrolü
5) Oda Sızdırmazlık Testi (Enclosure Integrity Test – Door Fan Test)
Gazlı sistemlerde en kritik testlerden biridir.
Bu test ile:
Korunan alanın gaz tutma süresi ölçülür
Kapı, pencere, döşeme ve duvarlardaki kaçaklar belirlenir
Minimum 10 dakika gaz tutma şartı doğrulanır
Sızdırmaz olmayan alanlarda sistem etkili şekilde çalışmaz.
6) Basınç Tahliye Panelleri
Açılma basıncı testi
Montaj uygunluğu
Fiziksel bütünlük kontrolü
4. Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesi Nasıl Yapılır?
Muayeneler, uluslararası standartlara göre gerçekleştirilir:
TS EN 15004
NFPA 2001 (Clean Agent Systems)
NFPA 12 – CO₂ Sistemleri
ISO 14520
1) Görsel Muayene
Silindir, vana, boru hattı, nozul ve algılama ekipmanları kontrol edilir
Fiziksel hasar ve korozyon tespiti
Bağlantı ve montaj uygunluğunun incelenmesi
2) Basınç ve Ağırlık Kontrolleri
Silindir basıncı
Doluluk ağırlığı
Tasarım basıncı ile karşılaştırma
3) Fonksiyon Testleri
Elektronik tetikleme
Manuel boşaltma testi
Alarm gecikme sürelerinin kontrolü
Odadaki sesli/ışıklı uyarı ekipmanlarının testi
4) Oda Sızdırmazlık Testi (Door Fan Test)
Fan yerleştirme
Basınç farkı üretme
Kaçak analiz yazılımı ile sonuç değerlendirme
5) Raporlama
Muayene sonunda aşağıdakiler içeren kapsamlı bir rapor hazırlanır:
Gaz ve silindir değerleri
Tespit edilen arızalar/uygunsuzluklar
Sızdırmazlık testi sonuçları
Fotoğraflı bulgular
Sistem performans değerlendirmesi
Çözüm önerileri
5. Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesinin Avantajları
Hassas elektronik cihazları korur
Su ve kimyasal kalıntı bırakmaz
Yangını saniyeler içinde söndürür
Yüksek riskli alanlarda maksimum güvenlik sağlar
Sistemin arızalarını önceden tespit eder
Yangın anında tam performans garantisi sağlar
6. Yasal Gereklilik
Türkiye’de gazlı sistemlerin periyodik kontrolü:
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
TS EN 15004 / NFPA 2001
İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı
gereğince zorunludur.
7. Sonuç
Gazlı Söndürme Sistemi Muayenesi, suya hassas veya kritik ekipmanların bulunduğu alanlarda kullanılan temiz gazlı sistemlerin tam performansla ve güvenilir şekilde çalıştığını doğrulayan kapsamlı bir kontrol sürecidir. Silindirlerden oranlayıcılara, nozuldan oda sızdırmazlığına kadar tüm ekipmanların test edilmesi, olası bir yangında sistemin saniyeler içinde devreye girerek maksimum güvenliği sağlamasını garanti eder.
