MT Manyetik Parçacık Testi
MT Manyetik Parçacık Testi
MT Manyetik Parçacık Testi, ferromanyetik malzemelerde yüzeyde ve yüzeye yakın bölgelerde oluşan süreksizliklerin tespit edilmesini sağlayan en etkili Tahribatsız Muayene (NDT) yöntemlerinden biridir. Çatlaklar, bindirmeler, soğuk çatlaklar, yorulma çatlakları, kaynak hataları, katman ayrılmaları ve yüzeye yakın diğer kusurların ortaya çıkarılmasında kritik rol oynar.
Bu yöntem, malzemeyi mıknatıslayarak ve yüzeye manyetik parçacık uygulanarak yapılır. Parçacıkların kusur bölgelerinde toplanması sayesinde görünür bir endikasyon oluşur.
1. MT Testinin Amacı
Manyetik Parçacık Testi’nin temel hedefi, ekipmanın güvenliğini etkileyebilecek yüzeysel ve yüzeye yakın süreksizlikleri tahribatsız bir şekilde tespit etmektir. Bu sayede;
Olası kırılmalar erken tespit edilir,
Ekipman ömrü uzatılır,
Arıza kaynaklı duruşlar minimuma indirilir.
2. Hangi Malzemelerde Kullanılır?
MT yalnızca ferromanyetik malzemelerde uygulanabilir. Bunlar:
Karbon çelikleri
Dökme demir
Nikel ve kobalt alaşımları
Bazı düşük alaşımlı çelikler
Alüminyum, paslanmaz çelik gibi manyetik olmayan malzemelerde uygulanamaz.
3. Hangi Sektörlerde Kullanılır?
MT testi endüstrinin pek çok alanında tercih edilir:
Kaynaklı imalatlar
Basınçlı kap ve tanklar
Kaldırma ekipmanları (halat, kanca, zincir)
Döküm ve dövme parçalar
Raylar, şaftlar, dişliler
Enerji sektörü (hidroelektrik, termik, nükleer)
Otomotiv ve savunma sanayi
Yüzeysel çatlakların tespitinde en hassas yöntemlerden biridir.
4. MT Manyetik Parçacık Testi Nasıl Yapılır?
MT uygulaması belirli standartlara göre gerçekleştirilir. En çok kullanılan standartlar:
TS EN ISO 9934
ASME Section V Article 7
ASTM E1444
1) Yüzey Hazırlığı
Yüzeydeki:
Yağ
Kir
Boya
Pas
Cüruf
Kaplama
gibi tüm unsurlar temizlenir. Temiz yüzey daha doğru endikasyon alınmasını sağlar.
2) Manyetizasyon
Parça belirli bir yöntemle manyetik alana tabi tutulur. Kullanılan teknikler:
Yoke yöntemi (en yaygın)
Dairesel manyetizasyon
Boyuna manyetizasyon
Islak yatay sistemler
Manyetik alanın yönü, kusurun algılanmasını doğrudan etkiler.
3) Manyetik Parçacık Uygulama
Parçacıklar iki farklı tipte olabilir:
Kuru manyetik toz (genellikle renkli)
Islak süspansiyon (UV ışıkla floresan)
Floresan parçacıklar koyu ortamda daha hassas tespit sağlar.
4) Endikasyonların Okunması
Uygulama sırasında yüzeyde oluşan parçacık kümeleri kusur belirtisi olarak değerlendirilir.
Aşağıdaki süreksizlikler kolaylıkla tespit edilir:
Yüzey çatlakları
Yorulma çatlakları
Kaynak hataları
Bindirme
Katman ayrılması
Soğuk shuts
Döküm hataları
5) Değerlendirme ve Raporlama
Endikasyonların boyutu, yönü, yoğunluğu ve konumu değerlendirilir. Uygunluk kriterleri kullanılan standarda göre belirlenir. Tüm bulgular detaylı şekilde raporlanır.
5. MT Testinin Avantajları
Yüzeysel çatlakları belirlemede çok yüksek hassasiyet sağlar.
Hızlı uygulanabilir.
Ekonomiktir.
Saha ve atölye ortamında uygulanabilir.
Floresan yöntemi ile küçük kusurlar bile görünür hale gelir.
Parçaya zarar vermez.
6. Sınırlamaları
Sadece ferromanyetik malzemelerde uygulanabilir.
Yüzeyden çok derin kusurlar tespit edilemez.
Yüzey temizliği uygulama için kritik önem taşır.
7. Uygulayıcı Sertifikasyonu
MT testini uygulayan personeller genellikle şu standartlara göre sertifikalıdır:
TS EN ISO 9712 – MT Level 1, 2, 3
ASNT SNT-TC-1A
Bu sertifikalar testin uluslararası standartlara göre yapılmasını sağlar.
8. Sonuç
MT Manyetik Parçacık Testi, yüzey ve yüzeye yakın süreksizliklerin tespit edilmesinde en etkili ve hızlı yöntemlerden biridir. Endüstriyel ekipmanların güvenliği, sürekliliği ve uzun ömürlü çalışması için kritik rol oynar. Doğru ekipman, doğru manyetizasyon tekniği ve uzman personel ile gerçekleştirildiğinde son derece güvenilir sonuçlar sunar.
